To wspaniale, że Pan ustanowił sakrament pokuty. Jezus mówi do swoich uczniów: «Zaprawdę, powiadam wam: Wszystko, co zwiążecie na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążecie na ziemi, będzie rozwiązane w niebie» (Mt 18, 18). Przewiduje się, że każdy wierny katolik przynajmniej raz w roku, najlepiej w okresie Wielkiego Postu, będzie przystępował do spowiedzi świętej.

Sakramentu pokuty może udzielać tylko wyświęcony kapłan

Podczas spowiedzi wierzący wyznaje swoje grzechy kapłanowi, który przyjmuje spowiedź in persona Christi i udziela rozgrzeszenia. Sakramentu pokuty może udzielać tylko wyświęcony kapłan. Kapłana obowiązuje tajemnica spowiedzi, od której nie ma wyjątków. Penitent wyznaje swoje grzechy Chrystusowi; jest to wspaniałe spotkanie z Chrystusem. Jeśli ktoś popełnił grzech ciężki, powinien jak najszybciej przystąpić do spowiedzi, aby móc ponownie przystąpić do Komunii Świętej. Nie wszystkie drobne grzechy muszą być wyznawane, ale niektóre tak.

Pokuta jest warunkiem ważności spowiedzi świętej

Decydującym czynnikiem w spowiedzi świętej jest żal za popełnione grzechy. Dlatego dobrze jest, aby penitent dał temu wyraz, na przykład mówiąc, że naprawdę żałuje swoich grzechów i że boli go ból zadany Bogu. Kapłan jest również sędzią w spowiedzi. To on decyduje, czy udzielić rozgrzeszenia, czy też nie. W większości przypadków będzie w stanie to zrobić. Niedoskonały żal wystarczy, aby spowiedź była ważna, chociaż oczywiście żal z miłości – żal doskonały– byłby jeszcze lepszy. Nie jest to jednak łatwe do wprowadzenia w życie, ponieważ w grzesznych czynach zawsze widzimy pewną mieszankę wyrzutów sumienia i zranienia. Może niektórzy ludzie są trochę zawstydzeni lub źli, że to się powtórzyło. Nie jest to więc całkowita pokuta z miłości do Boga, ale pokuta niedoskonała. Gniew z powodu własnych grzechów jest oznaką pychy. Grzechy należy wyznawać z pokorą, gniew nie przystoi pokorze.

Spowiedź święta jest sakramentem pojednania z Bogiem

Droga powrotna do zbawienia jest zawsze możliwa. Bóg zawsze daje przebaczenie, jeśli człowiek jest tego przygotowany i chętny. Tak jak chcesz pojednać się z przyjacielem po kłótni, tak samo musisz pojednać się z Bogiem. Dlatego sakrament pokuty nazywany jest także "sakramentem pojednania".

Co wchodzi w skład spowiedzi

Poszczególne etapy sakramentu pokuty są ze strony penitenta: żal, wyznanie grzechów i zadośćuczynienie przez uczynek pokuty. Po tym, jak penitent wyzna kapłanowi swoje grzechy i wzbudzi skruchę, kapłan odpuszcza grzechy: "Ja odpuszczam ci twoje grzechy w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego". Penitent odpowiada: "Amen". Po wyjściu z konfesjonału dokonuje "zadośćuczynienia" (najczęściej modlitwy!) z nałożonej pokuty. Rzeczywiście, po spowiedzi penitent czuje się naprawdę wyzwolony i ma siłę, by na nowo rozpocząć swoje życie duchowe.

Pokuta i przebaczenie mają miejsce w celebracji Eucharystii

Powszechne wyznanie winy na początku celebracji Mszy św. wyraźnie też akcentuje społeczną stronę grzechu: „Spowiadam się (...) i wam bracia i siostry, że bardzo zgrzeszyłem myślą, mową uczynkiem i zaniedbaniem" Wszyscy zwracają się do siebie nawzajem i proszą o wstawiennictwo przed Bogiem: "Przeto błagam (…) i was, bracia i siostry, o modlitwę się za mnie do Pana Boga, naszego". Słuchanie Słowa Bożego ma również moc wymazania grzechów powszednich. Tak więc, po Ewangelii, kapłan mówi cicho: «Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy». Abyśmy nie uczestniczyli w Wieczerzy Pańskiej bez skruchy, w "Ojcze nasz" ponownie prosimy o przebaczenie i wyrażamy naszą gotowość do przebaczania: "Odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom". W wielu przypadkach słowa te są podkreślone widzialnym znakiem miłości i pojednania, znakiem pokoju. A potem potwierdzamy naszą ufność w przebaczającą dobroć Pana wołaniem: «Baranku Boży, który gładzisz grzech świata» i modlitwą: «Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, ale powiedz tylko słowo, a będzie uzdrowiona dusza moja». Ciężkie grzechy nie mogą być jednak odpuszczone podczas Eucharystii; wymaga to osobistej spowiedzi usznej.

Obecna sytuacja spowiedzi świętej: nie jest już czymś oczywistym

W przeszłości dla wielu osób regularne chodzenie do spowiedzi, przystępowanie do sakramentu pokuty było rzeczą oczywistą. Jednak dla wielu, zwłaszcza młodych, sakrament ten stał się dziś obcy. Nie jest przecież tak łatwo wyznać swoje grzechy drugiemu człowiekowi. Z drugiej strony, grzech sprawia, że czujesz się samotny. Mówienie o tym ułatwia i tworzy społeczność. Być może poniższy obraz pomoże nam w nowym podejściu do pojednania z Bogiem: W moim najgłębszym wnętrzu jest przestrzeń, która należy do Boga. Kiedy grzeszę, kiedy staję się winny, ta przestrzeń Boga staje się mniejsza. Jeśli nadal tak żyję, ta przestrzeń coraz bardziej się zmniejsza, aż po pewnym czasie w ogóle nie czuję już obecności Boga. Wtedy Bóg nie może już być dla mnie przewodnikiem i wskazywać mi dobry kierunek w moich decyzjach. Nie daję mu więcej miejsca.

Syn marnotrawny z Ewangelii jest przykładem

Zastanawiając się nad sobą, mogę badać swoje myśli i czyny pod kątem miejsca, jakie Bóg zajmuje w moim najgłębszym wnętrzu. Podobnie jak "syn marnotrawny" z Ewangelii Łukasza, mogę zdecydować się na zmianę. Mogę wrócić do domu. Okres pokuty przedwielkanocnej – Wielki Post – jest do tego szczególnie odpowiednim czasem. Świętowanie Wielkanocy to wspaniała sprawa.

Prof. dr Stephan Patt, Kolonia